Typografie speelt een cruciale rol in grafisch ontwerp en webdesign. Typografie is de kunst van het vormgeven, zetten en drukken van tekst, zowel voor functionele als esthetische doeleinden. Daarbij speelt het kiezen van een lettertype een belangrijke rol.
Typografie kan jouw boodschap overbrengen, emoties oproepen en de gebruikerservaring verbeteren. Maar typografie kan ook de algehele uitstraling en leesbaarheid van je ontwerp beïnvloeden, zowel op papier als op scherm.
Er zijn zoveel soorten lettertypen beschikbaar dat het een uitdaging is om het juiste lettertype te kiezen. Waar moet je lettertypen zoeken en hoe kies je uit de overvloed aan lettertypen de juiste voor jouw project, merk of bedrijf?
Inhoudsopgave
- Lettertype categorieën
- Identificeer de doelgroep
- Begrijp het doel en de context
- Afstemmen op identiteit van je merk
- Denk aan de leesbaarheid
- Wees consistent
- Denk aan toekomstige schaalbaarheid
- Creëer hiërarchie
- Breng contrast en harmonie in evenwicht
- Web compatibiliteit
- Test het lettertype op verschillende (mobiele) apparaten
- Experimenteer m.b.v. Mockups
- Leeftijd van je demografische groep
- Zoek feedback en pas aan
- Documentatie en stijlgidsen
In dit artikel bespreek ik de verschillende factoren waarop gelet moet worden om het juiste lettertype te kiezen voor zowel grafische als website projecten. Afhankelijk van het lettertype dat je kiest, kan de context van de boodschap in een oogwenk veranderen.
#Lettertype categorieën
Er zijn verschillende soorten lettertypen die worden gebruikt in typografie, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. Lettertypes worden ingedeeld in lettertype categorieën. Inzicht in deze categorieën kan je helpen bij het selectieproces. Hieronder staan de 5 meest voorkomende categorieën:
a. Serif lettertypes hebben kleine streepjes (serifs of schreven) aan de uiteinden van de verschillende glyphs (schrifttekens), waardoor ze er traditioneler en formeler uitzien. Ze worden vaak gebruikt in drukwerk en lange teksten en geven een klassieke en elegante uitstraling.
b. Sans-serif lettertypes zijn schreefloos, waardoor ze er moderner en strakker uitzien. Ze worden veel gebruikt op digitale platforms vanwege hun goede leesbaarheid op schermen.
c. Script lettertypes bootsen handgeschreven of kalligrafische stijlen na en voegen een vleugje elegantie, persoonlijkheid of informaliteit toe aan een ontwerp. Ze zijn geschikt voor korte en decoratieve tekstelementen.
d. Display lettertypes zijn opvallend, vet en ontworpen voor koppen of korte stukken tekst. Ze kunnen sterk gestileerd zijn en de aandacht vestigen op specifieke delen van een ontwerp/layout.
e. Decoratieve lettertypes zijn sterk gestileerd en worden vaak gebruikt voor creatieve doeleinden. Ze moeten spaarzaam worden gebruikt als accenten of voor specifieke ontwerp thema’s, omdat ze moeilijk te lezen zijn in grote hoeveelheden tekst.
Naast bovenstaande categorieën zijn er nog een paar andere, zoals o.a. Slab-serif en monospace lettertypes. Elke categorie heeft zijn eigen stijl en toepassing en het kiezen van het juiste lettertype is van cruciaal belang om de gewenste boodschap en uitstraling over te brengen. Hou hiermee rekening bij het kiezen van jouw lettertype.
#Identificeer de doelgroep
Om jouw boodschap effectief over te brengen, is het cruciaal om rekening te houden met de voorkeuren en demografische gegevens van je doelgroep. Leeftijd, culturele achtergrond en branche beïnvloeden de perceptie van lettertypes.
Een speels en grillig lettertype kan bijvoorbeeld geschikt zijn voor kinderwebsites, terwijl een strak en modern lettertype geschikter kan zijn voor een bedrijfsmerk.
#Begrijp het doel en de context
Voordat je een lettertype kunt kiezen, is het belangrijk om de context en het doel van je ontwerp te begrijpen. Is het een website voor een bedrijf in de financiële sector, een fashion tijdschriftcover, een bedrijfslogo of een poster voor een muziekevenement?
Elk van deze ontwerpen vraagt om een ander lettertype. Het is belangrijk om te weten welke sfeer, toon, stijl en boodschap je wilt overbrengen voordat je een lettertype kiest.
#Afstemmen op identiteit van je merk
Als het ontwerpproject deel uitmaakt van een groter geheel (branding assets), is het essentieel om het lettertype af te stemmen op de identiteit van het merk. Houd bij het kiezen van je lettertype rekening met de persoonlijkheid, waarden en doelgroep van het merk.
Een luxemerk kan bijvoorbeeld kiezen voor elegante en verfijnde lettertypes, terwijl een technische startup moderne en minimalistische lettertypes kan kiezen.
#Denk aan de leesbaarheid
Leesbaarheid is natuurlijk één van de belangrijkste aspecten bij het kiezen van een lettertype, vooral in webdesign. Zorg ervoor dat het lettertype dat je kiest gemakkelijk leesbaar is, zowel op desktop als op mobiele apparaten.
Zelfs het meest visueel aantrekkelijke lettertype kan ineffectief worden als het ten koste gaat van de leesbaarheid. Vermijd lettertypen met te veel decoratieve elementen of te smalle (condensed) vormen, omdat deze de leesbaarheid kunnen verminderen.
Factoren zoals lettergrootte, letterafstand (spatiëring), regelafstand (CSS line-height) en lijndikte beïnvloeden de leesbaarheid. Ik heb een artikel geschreven over hoe je jouw webteksten het best kunt stylen (CSS), zodat de leesbaarheid van je webteksten wordt verbeterd: Belangrijke Richtlijnen voor een betere Webtypografie.
#Wees consistent
Consistentie is essentieel bij het kiezen van een lettertype. Het is belangrijk om een beperkt aantal lettertypen te gebruiken en deze consistent toe te passen in je ontwerp. Het gebruik van te veel verschillende lettertypen kan verwarrend zijn en afbreuk doen aan de algehele uitstraling van je ontwerp.
#Denk aan toekomstige schaalbaarheid
Naarmate ontwerpprojecten zich ontwikkelen en uitbreiden, is het essentieel om lettertypes te kiezen die groei en schaalbaarheid aankunnen. Zorg ervoor dat het gekozen lettertype verschillende diktes, stijlen en tekensets (bijvoorbeeld ligaturen) beschikbaar heeft, zodat er flexibiliteit is voor toekomstige ontwerp iteraties.
Zoek lettertypes die minimaal 2 diktes en 2 stijlen hebben, te weten:
- Normaal/Regular (400)
- Cursief/Italic (400)
- Dikgedrukt/Bold (600)
- Dikgedrukt/Cursief (600)
#Creëer hiërarchie
Hiërarchie verwijst naar de rangschikking en organisatie van verschillende elementen in een ontwerp om de aandacht van de kijker te leiden. Dit principe is vooral belangrijk bij het kiezen van lettertypes voor tekstuele inhoud.
Zorg voor een duidelijke hiërarchie door lettertypes te kiezen die koppen, subkoppen, hoofdtekst en andere tekstelementen van elkaar onderscheiden. Een consistente typografie helpt gebruikers moeiteloos door de inhoud te navigeren.
#Breng contrast en harmonie in evenwicht
Bij het combineren van meerdere lettertypes in een ontwerp is het vinden van de juiste balans tussen contrast en harmonie cruciaal. Contrast helpt bij het creëren van visuele interesse en differentiatie tussen elementen, terwijl harmonie zorgt voor een uniform en samenhangend ontwerp.
Experimenteer met het combineren van lettertypes uit verschillende categorieën, zoals het combineren van een schreef met een schreefloze letter. Op deze site kan je wat voorbeelden van combinaties van verschillende lettertypes zien: https://fontpair.co/.
Of combineer een dik lettertype met een dun lettertype om een harmonieus én een goed contrasterend effect te bereiken. Dit kan helpen om belangrijke informatie te markeren en de hiërarchie in je ontwerp te versterken.
#Web compatibiliteit
Bij het ontwerpen van websites is het essentieel om lettertypes te kiezen die compatibel zijn met het web en goed worden weergegeven door verschillende browsers en apparaten.
Een uiterst belangrijk aspect van je ontwerp is de broodtekst (body text). Vaak wordt de boodschap overgebracht in een alinea of misschien zelfs meerdere alinea’s met broodtekst. Lettertypes met een goede x-hoogte zijn beter leesbaar, want zodra letters op elkaar lijken (c, e, o) kunnen ze gemakkelijker visueel van elkaar onderscheiden worden.
Webveilige lettertypes of lettertypes uit gerenommeerde online lettertype bibliotheken, zoals Google Fonts of Adobe Fonts, zorgen voor consistentie en toegankelijkheid op verschillende platforms. Het grote nadeel van deze online lettertype bibliotheken is dat je ook veel third-party codes moet downloaden om hun lettertypes zichtbaar te maken op je website.
Voor een betere performance van je website kun je het best werken met @font-face. Dit is een CSS-regel waarmee online lettertypen kunnen worden gedefinieerd voor tekst op de website, zelfs als het specifieke lettertype niet op de computer van de bezoeker is geïnstalleerd. M.a.w. @font-face lettertypes worden rechtstreeks van jouw server gedownload om zichtbaar te zijn op jouw website.
Maar je kunt ook gebruik maken van System Fonts voor het lettertype op je website. Systeem fonts zijn lettertypes die opgeslagen zijn in het besturingssysteem (bijv. in Windows is dit Segoe UI) van het apparaat waarop jij de website bekijkt.
Hierdoor hoeven deze lettertypes niet te worden gedownload van je server. Ook dit zal je een mooie boost geven als het gaat om de laadtijd van je website. Meestal gebruik ik system fonts als broodtekst, tenzij anders voorgeschreven in het huisstijl handboek.
/* System Fonts Rule */
body {
font-family: "Segoe UI", "Roboto", "HelveticaNeue-Light", "Helvetica Neue Light", "Helvetica Neue", -apple-system, BlinkMacSystemFont, "Lucida Grande", sans-serif;
}#Test het lettertype op verschillende (mobiele) apparaten
Voordat je een definitieve beslissing neemt, is het belangrijk om het gekozen lettertype te testen op verschillende apparaten en schermformaten. Wat er goed uitziet op je computer monitor, kan er anders uitzien op een mobiel apparaat. Zorg ervoor dat het lettertype goed schaalt en leesbaar blijft op verschillende apparaten.
#Experimenteer m.b.v. Mockups
Als je eenmaal een paar lettertypes hebt geselecteerd, test ze dan in verschillende contexten om hun geschiktheid te beoordelen. Gebruik verschillende letterdiktes, stijlen en groottes om hun veelzijdigheid te bekijken.
Typografie kan het algehele ontwerp aanzienlijk beïnvloeden, dus neem de tijd om te experimenteren en te herhalen. Overweeg het maken van mockups of prototypes om te visualiseren hoe de lettertypes samenwerken met andere ontwerpelementen.
#Leeftijd van je demografische groep
Een ander punt dat je in je achterhoofd moet houden bij het selecteren van lettertypes is de leeftijd van je demografische groep. De grootte van het lettertype speelt ook een rol in dit scenario. Naarmate we ouder worden, zien onze ogen niet meer zo scherp als vroeger.
Je moet je dus bewust zijn van dit onvermijdelijke feit en er rekening mee houden. De meest comfortabele lettergrootte voor print is 11pt. Dit verandert echter voor sommigen van ons naarmate we ouder worden. Afhankelijk van het gebruikte lettertype heb je dan misschien een lettergrootte van 12 of 14pt nodig?
#Zoek feedback en pas aan
Ontwerpen is een subjectief vakgebied en feedback vragen aan collega’s, klanten of je doelgroep kan waardevolle inzichten opleveren. Verzamel feedback over de gekozen lettertypen en denk daarbij aan factoren als leesbaarheid, geschiktheid en emotionele resonantie. Pas de ontvangen feedback toe om jouw typografische keuzes te verfijnen en te verbeteren.
#Documentatie en stijlgidsen
Om consistentie te behouden in verschillende huisstijldragers en media uitingen, is het cruciaal om de gekozen lettertypes en hun specifieke gebruik vast te leggen. Deze documentatie kun je dan delen met je klant door middel van een huisstijl handboek.
Voor websites kun je een (digitale) stijlgids maken waarin alle design-gerelateerde richtlijnen staan beschreven. Denk hierbij o.a. aan de gebruikte lettertypes, specifieke HTML (tekst) elementen, ingesloten media, online formulieren en huisstijlkleuren. Deze documentatie dient als referentie en zorgt voor merkconsistentie van je website of mobiele app.
Bottomline
Het kiezen van het juiste lettertype voor grafische en webdesign projecten vereist een zorgvuldige afweging van diverse factoren. Denk daarbij aan factoren zoals doel, doelgroep, leesbaarheid, esthetiek, hiërarchie, branding en schaalbaarheid. Pas dan kun je een weloverwogen keuze maken die de impact en effectiviteit van je ontwerp versterkt.
Onthoud dat typografie niet alleen over esthetiek gaat; het is een krachtig hulpmiddel voor effectieve communicatie en gebruikerservaring in de wereld van design. Het kan zelfs de boodschap die je wilt overbrengen versterken of verzwakken.
Heb jij toch nog twijfels bij het kiezen van het juiste lettertype? Dat is niet vreemd, aangezien de keuze voor een lettertype een erg belangrijk besluit is. Neem contact op met mij en ik help je graag verder.
Deel dit Bericht:
Nog Geen Reacties
Laat een Reactie achter