Grafische termen bij aanlevering drukwerk

In onderstaand stukje is geprobeerd alle termen en voorwaarden voor een (digitale) aanlevering toe te lichten. Deze voorwaarden en termen zijn vooral bedoeld voor een correcte (digitale) aanlevering van grafische bestanden voor professioneel drukwerk (offset).

Bij de aanlevering van drukwerk zijn er verschillende grafische termen die je moet kennen. Hier zijn de belangrijkste:

Kleuren

1/0 bedrukt = Enkelzijdig 1 kleur bedrukt
2/0 bedrukt = Enkelzijdig 2 kleuren bedrukt
3/0 bedrukt = Enkelzijdig 3 kleuren bedrukt
4/0 bedrukt = Enkelzijdig full color bedrukt
4/1 bedrukt = Voorzijde full color bedrukt, achterzijde 1 kleur bedrukt
4/4 bedrukt = Dubbelzijdig full color

Het getal voor de slash (/) is het aantal kleuren op de voorzijde, het getal achter de slash (/) is het aantal kleuren op de achterzijde van het drukwerk.

CMYK

CMYK (Cyaan, Magenta, Yellow, Key) is een systeem om met vier basiskleuren, inclusief zwart, een groot aantal kleuren te kunnen verkrijgen door subtractieve kleurmenging. Dit systeem wordt vooral gebruikt bij drukinkten en kleuren-laser-printen.

C staat voor Cyaan
M staat voor Magenta
Y staat voor Yellow (geel)
K staat voor Key, zwart.

Bij meerkleurendruk betekent Key plate de drukplaat met de artistieke details, dat wil zeggen de lijnen en effecten (in tegenstelling tot kleur-vlakken). Deze details worden gewoonlijk in de donkerste kleur gedrukt, dus bij de vierkleurendruk CMYK in zwart. Bovendien: een B voor Black zou verwarring kunnen geven met Blue (blauw). Offsetdrukkers verwerken tot 300 dpi (dots per inch) hierdoor garanderen zij zeer hoge kwaliteit.

RGB

Dit zijn kleuren die gebruikt worden bij fotografie en door een beeldscherm, dus met licht:

R staat voor Rood
G staat voor Groen
B staat voor Blauw

Voor print- en drukwerk moeten foto’s omgezet worden naar CMYK.

PMS kleuren

PMS (Pantone Matching System) is een gestandaardiseerd kleursysteem van Amerikaanse herkomst, gebaseerd op acht kleuren (geel, warm rood, robijnrood, rhodaminerood, paars, diepblauw, cyaan, groen) alsmede zwart en transparant wit. Hieruit zijn meer dan 500 mengingen gemaakt met vaststaande nummers.

Transparanties & Effecten

• Flatten transparencies → Transparante elementen omzetten om fouten te voorkomen.
• Overdruk (Overprint) → Kan onbedoelde kleurmengingen veroorzaken, goed controleren.

(A-B-)Formaten (afmetingen papierformaten)

(A-B-)formaat is een eenheidsformaat voor papier, waaraan drukpersformaten zijn gerelateerd. Dit zijn de meest gebruikte formaten:

A0: 84 x 118,8 cm
A1: 60 x 84 cm
A2: 42 x 60 cm
A3: 29,7 x 42 cm
A4: 21 x 29,7 cm
A5: 14,8 x 21 cm
A6: 10,5 x 14,8 cm
A7: 7,4 x 10,5 cm
A8: 5,2 x 7,4 cm
B1: 70 x 100 cm
B2: 50 x 70 cm

Gramgewicht

Benaming voor de massa per oppervlakte van papier, aangegeven in grammen per vierkante meter, aangeduid als g/m2.

Offset Vlakdruktechniek

Is gebaseerd op het principe dat water (vochtwater in de pers) en vet (drukinkt) elkaar afstoten. Het beeld wordt vanaf een metalen drukplaat, die eerst vochtig gemaakt wordt waarna de inkt op de vet aantrekkende delen (het drukbeeld) gezet wordt, via een rubber cilinder op het papier overgebracht.

Aanleverformaten

De voorkeur gaat uit naar een PDF (hoge resolutie) of drukklare bestanden opgemaakt in Adobe Illustrator, Adobe Indesign of Adobe Photoshop. Alle afbeeldingen uitgedrukt in pixels moeten minstens 300 DPI zijn. Bestanden met een resolutie van minder dan 300 DPI verliezen kwaliteit tijdens de druk. Bij het gebruik van vectorgrafiek formaten moet alle teksten in paths worden omgezet.

PDF

Bestandsformaat voor universele bestandsuitwisseling.

Tiff

Tiff is een van de grafische bestandsformaten waarin je mij jouw bestanden kan toesturen. In tiff gemaakte bestanden hebben het minste kleur- en kwaliteitsverschil. Deze bestanden bevatten veel kleurinformatie waardoor dit ‘grote’ bestanden zijn (veel mb’s). Let op indien je deze wilt doormailen.

Tiff wordt veelal voor foto’s en illustraties gebruikt.

EPS

EPS wordt gebruikt om vectorgrafieken, geformatteerde tekst, rastergrafieken met tussentinten en hele paginalay-outs op te slaan.

DPI

Dots per inch. Eenheid van resolutie van uitvoerapparaatuur uitgedrukt in punten (dots) per strekkende inch. Eenheid van rasterlineatuur. De resolutie is standaard vaak 72 dpi, de resolutie van een te drukken bestand dient 300 dpi te zijn.

Marge

Bestanden dienen te worden aangeleverd in de juiste formaten, hierbij dient rekening gehouden te worden met 3 mm. snijmarge (in de kleur snijden) aan alle zijden. Daarnaast dienen alle zijden van het uiteindelijke formaat tenminste 5 mm vrij te zijn van teksten en andere belangrijke informatie.

Lamineren

Het aanbrengen van een transparante folie aan 1 of 2 zijden d.m.v. warmte en lijm. Deze kan mat of glanzend zijn.

Bottom-line

Wil je drukklare bestanden perfect aanleveren? Volg de richtlijnen van je drukkerij en test je PDF in Adobe Acrobat of een preflight-tool. Voor verdere informatie over deze termen of de aanlevering naar juiste digitale drukwerk bestanden kun je altijd contact opnemen, ik help je graag verder.

Deel dit Bericht:

Auteur: Jan Rajtoral

Jan Rajtoral is een ervaren grafische vormgever en webdesigner. Hij heeft een ruime ervaring met Front-end web design (HTML, CSS en JS/jQuery), User Experience (UX), Toegankelijkheid (WCAG), Performance en WordPress Ontwikkeling & Thema Ontwerp. Maar hij ontwerpt en ontwikkelt ook logo’s en huisstijlen, waarbij hij altijd streeft naar merkconsistentie in het hele ontwerp.